maandag 13 juli 2020

Middeleeuwen & de Zwarte Dood

Een grijze, regenachtige dag in Brugge. Niet bepaald hoe ons leuke shoppingsuitje moest beginnen. Het begon zo hevig te regenen dat we ergens een plekje moesten zoeken om te schuilen.
Tot onze grote verbazing stuitten we op het Foltermuseum in Brugge. Een klein onopvallend museum niet ver van het Belfort.
We besloten om binnen te gaan omdat we beiden nogal geïnteresseerd zijn in de Middeleeuwen & we waren zo geboeid en aangedaan van de verschrikkelijke martelingen die vroeger gedaan werden.
Ondanks de regen hebben we toch nog een leuke ontdekking gevonden die onze dag goed maakte.

folterstoel 
Wanneer je denkt aan de Middeleeuwen... denken velen ook automatisch aan de grote pandemie die er speelde: de Zwarte Dood
Mijn post gaat hierover dan ook verder. Wat is de Zwarte Dood? Hoe kwam deze er? Wat waren de gevolgen?
Je leest het allemaal hieronder!


De Zwarte Dood (pest)
De pest was een van de grootste massamoordenaars ooit en veroorzaakte de dood van ongeveer een derde van de Europese bevolking rond het midden van de veertiende eeuw. 
Wereldwijd maakte de pest een 75 tot 100 miljoen dodelijke slachtoffers. 
De Zwarte Dood was eigenlijk een onjuiste benaming die vermoedelijk is ontstaan door een vertaalfout. In de Middeleeuwen werd het helemaal geen Zwarte dood genoemd maar artsen noemden dit pestis of pestilentia.
De Zwarte dood woedde van 1347 tot 1352 in Europa.
De epidemie werd veroorzaakt door de pestbacterie. 

Oorzaak?
Er bestond lang geen zekerheid over het feit dat het ging om de pest. De mogelijkheid dat de epidemie veroorzaakt werd door een filovirus werd opengelaten. 
De pest wordt niet veroorzaakt door een virus maar door de bacterie Yersinia pestis.
Deze wordt verspreid door vlooien, die zich voortzetten via de gastheer: de zwarte rat. 
De Zwarte Dood ging gepaard met builen. Dit waren zwellingen van de lymfeklieren. 

Symptomen?
De Builenpest begint met koorts, hoofdpijn & koude rillingen, gevolgd door het ontstaan van zeer pijnlijke builen. Zonder behandeling dringt de bacterie in ongeveer de helft van de gevallen door in de bloedbaan & veroorzaakt sepsis, een bloedvergiftiging. 

Oorsprong?
Duidelijkheid over waar deze pandemie exact is begonnen, is er niet. Wel is het zeker dat het afkomstig is uit Centraal-Azië. De ziekte startte waarschijnlijk daar bij marmotten. Via de vlooien verspreidde het zich op ratten en daarna op mensen. 
De ziekte verspreidde zich van Azië naar Europa via handel & soldaten. 

Gevolgen?
Het aantal doden werd wereldwijd geschat op 75 miljoen. De uitbraak had een drastisch effect op de Europese bevolking & de maatschappij. 
In die tijd dachten velen dat de ziekte een straf van God was. 
Niemand wist waar de Zwarte Dood vandaan kwam & zo kregen minderheden de schuld. 
Deze gedachte leidde tot de vervolging van Joden, bedelaars & mensen met lepra. 
Omdat de Joden minder werden getroffen door de Zwarte dood, werden zij er van verdacht de oorzaak te zijn. Er kwamen 10.000 Joodse slachtoffers door gevolg van gewelddadige aanvallen op hun groep. 
Door de vele slachtoffers die de Zwarte dood maakte, kwam het bevolkingsaantal pas in 1600 weer op hetzelfde niveau als ervoor. 
Door de pest volgde nog een zware periode van hongersnood. 
Noodgedwongen door het verlies van menselijke arbeidskrachten werden wel de eerste stappen in de richting van mechanisatie gezet. 

Behandeling?
Omdat artsen dachten dat de ziekte overgebracht werd door de lucht, hulden zij zich bij de behandeling van pestpatiënten in dikke mantels & opvallende maskers. Het masker van de pestmeester bestond uit een vogelsnavel die volgestopt was met kruiden om de slechte lucht te verdrijven. De pestdokters dachten dat de ziekte veroorzaakt werd door een overschot aan bloed, iets wat verholpen kon worden met bloedzuigers op de huid. Aderlaten was ook een zeer populaire behandeling. Verder werd de mensen aangeraden om veel parfum te dragen & tabak te roken. 
In de negentiende eeuw werd de werkelijke oorzaak van de pest ontdekt. 
Waardoor de pestepidemie in de veertiende eeuw precies eindigde, is niet precies vastgesteld. 
Er wordt gedacht dat met de verbetering van de hygiëne, de ziekte grotendeels werd teruggehouden.

Ik sluit af met een zeer toepasselijke quote: 

Ik hoor & zie de laatste tijd alleen maar mensen die op vakantie zullen gaan. Zelfs naar Spanje waar het momenteel terug slechter aan het worden is. Wanneer we ons massaal naar overal gaan verspreiden terwijl we te maken hebben met een virus, kunnen er alleen maar meer moeilijkheden ontstaan. Een jaartje niet op vakantie gaan is heus zo erg nog niet in tegenstelling tot een pandemie die niet meer gecontroleerd kan worden...

Hopelijk houden jullie een beetje rekening met de medemensen & blijven jullie het veilig houden.
Stay safe💕

Geen opmerkingen:

Een reactie posten